Mahnı, musiqi qədər, incəsənət, mədəniyyət qədər insanları bir-birinə heç nə bağlamır. İncəsənətin, mədəniyyətin, xüsusən də, mahnının, musiqinin oynadığı rolu heç bir vasitə oynaya bilməz.

HEYDƏR ƏLİYEV
1742

M.A.P. festivalında “Universal hadisə”

YARAT Müasir İncəsənət Məkanının təşkilatçılığı ilə keçirilən M.A.P. (Musiqi. Sənət. Performans) festivalı çərçivəsində oktyabrın 15-də YARAT Mərkəzində Devid Espinoza Kukla Teatrının (İspaniya) təqdimatında “Universal hadisə” tamaşası nümayiş olundu.

Hər şey əslində sadədir: dördbucaq örtük üzərində, məhdud çərçivənin içində yuvarlaq olan dünya, daha doğrusu, o dünyanın başına gətirilən oyunlar göstərilir. Fərqli predmetlər bizə hələ bəşər sivilizasiyasının o tayından boylanır. Çiy ət yeyən adamdan müasir güc göstəricisi superqəhrəmanlar və onları icad edən super dövlətlər, hökm və hakimlər, demokratiya, bəşəri dəyərlər, sülh və azadlıqları rəmzləşdirən atribut və onları usta saxtakarlıqla insanların beyninə, həyatına və hələ də dağıla bilməyən dünyaya pərçim edənlər proses olaraq göstərilir. Və sən də böyük led işıqlar, dinamikasını ən minimalistcəsinə icra edən aktyor və onu müşayiət edən OM səs-avazının müşayiətində izləyirsən. Beləcə gözünün qarşısında dünyanın elədən-belə çevrilməsinə heyrətlənirsən...

Səhnə performansı haqqında qısa annotasiyaya nəzər salaq. Obyektlərin hekayə elementi kimi tədqiqi nəticələrinə əsaslanaraq, bu tamaşanın müəllifləri dünya tarixini öz nöqteyi-nəzərlərindən göstərməyə çalışıb, bəşəriyyətin inkişafını təşkil edən bəzi hadisələr üzrə audiovizual səyahət yaradıblar. Müəlliflər obyektlərin manipulyasiyası, xoreoqrafik hərəkətlər və işıq proyeksiyalarının vəhdəti nəticəsində qısa hekayə şəklində unikal bir tarix dərsi yaratmışlar.

Haqlıdırlar, “Universal hadisə”nin yaradıcı beyinləri – ideya və həll müəllifi olan Devid Espinoza və onun məhdud çevrəsindəkilər – dünyanı real teatr səhnəsi kimi göstərmək istəyərkən bizə həm sadə sənət həqiqətini, həm də mürəkkəb həyat gerçəyini anlatdılar.

Ümumiyyətlə, 42 yaşlı aktyor-rejissor Devid Espinoza bu səhnə interpretasiyasını təhlil edərkən deyir ki “Təsiredici bir element kimi obyektlə sınaq keçirməyə davam edərək, bəşəriyyətin inkişafını təşkil edən bəzi hadisələrin audio-vizual turunu yaradaraq öz nöqteyi-nəzərimizdən bir teatr, daha doğrusu, universal tarix yaratmağa çalışdıq. Bu bənzərsiz bir hekayə növü, qısa və yarımçıq bir nəqldir. Niyə yarımçıq, çünki dünya və insan hələ də var və yaşadıqca o dünyanı öz bildiyi kimi fırladır. Həm də dünyanın nə istədiyini vecinə almadan”.

Nəzərinizə çatdıraq ki, Devid Espinozanın işi teatr hədləri haqqında bir araşdırma aparmaq və "səhnə tənliyi"nin elementlərini idarə etmək fikrini şübhə altına almaqdır. Adam cəsarətlidir, deyilmi? O, cəmiyyət və sənət dünyası ilə bağlı tənqidi bir ruhu saxlayaraq, hər yaradıcılığında tamaşaçıları təəccübləndirən vizual sənət, rəqs və teatrın vəhdətində bir oyun hazırlamağa çalışır. Forma, işıq və səs arasındakı əlaqə vasitəsilə məna yaratmağa çalışan aktyor təhlükəli metodlar və "aşağı texnologiya" ilə teatrallığa yüklənmiş mürəkkəb effektlər yaradan performans konsepsiyasını təklif edən qurğulara da əl atır ki, çağdaş tamaşaçının diqqətini bu sənət hiyləsi ilə cəlb etmək daha ağıllı addımdır.

Qəhrəmanımız Devid Espinozanın bu və daha öncəki illərdə ərsəyə gətirdiyi teatr nümunələri dəfələrlə beynəlxalq teatr və sənət festivallarında maraqla qarşılanıb və mükafatlara layiq görülüb. Sadə, daha çox mətləbə ilk baxışdan dəxli olmayan, bir növ, adda-budda səpələnmiş əşyaların kontrastından fikir formalaşdırmağa çalışan postmodernist müəllifin bizim üçün ənənəvi olmayan səhnə cəhdi maraqlı olduğu qədər də gerçəkçi idi...

XƏBƏRLƏR

22.03.2024 22:10
Parisdə Azərbaycan və UNESCO arasında əməkdaşlığın inkişaf etdirilməsi müzakirə olunub
15.03.2024 15:16
Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində “Türk xalqlarının geyim və zərgərlik mədəniyyəti” sərgisi açıldı
13.03.2024 14:13
Azərbaycan və Xorvatiya arasında iqtisadi əməkdaşlıq üzrə Birgə Komissiyanın 3-cü iclası keçirilib
07.03.2024 15:04
Mədəniyyət naziri Zaqatalada vətəndaşları qəbul edib
05.03.2024 17:19
Heydər Əliyev Mərkəzində Türk dünyası rəssamlarının “Tomris” adlı sərgisi keçirilib
04.03.2024 09:50
"Qarabağ” Futbol Klubu haqqında sənədli filmin təqdimatı keçirilib
01.03.2024 17:22
Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsinin tabeliyindəki müəssisələrin fəaliyyəti üzrə ictimai dinləmə keçirilib
01.03.2024 13:00
“Young Lions” Azerbaijan yaradıcı gəncləri səsləyir!
01.03.2024 12:55
Mədəniyyət Nazirliyində "TikTok" nümayəndə heyəti ilə görüş olub
28.02.2024 18:01
“Salam, Novruz!” 28 fevral – 15 aprel
28.02.2024 15:34
Xalq artisti Süleyman Ələsgərovun 100 illik yubileyinə həsr olunan konsert keçirilib
26.02.2024 09:00
CINEMO ilk Mobil Film Festivalının Qala Gecəsi keçirildi
24.02.2024 13:10
Dohada Azərbaycan Mədəniyyəti Günləri çərçivəsində qala-konsert keçirilib
23.02.2024 11:48
“TikTok” Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə #TikTokdanÖyrən layihəsinə başladı
23.02.2024 10:10
Qətər Milli Kitabxanasında “Qədim köklərə malik Azərbaycan mədəniyyəti” adlı kitab sərgisi açılıb
22.02.2024 18:05
Süleyman Ələsgərovun 100 illik yubileyinin qeyd edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
17.02.2024 17:43
Mədəniyyət naziri Salyanda vətəndaşların müraciətlərini dinləyib
16.02.2024 18:59
Mədəniyyət və yaradıcı sənayelər sahəsi üzrə mütəxəssislərlə görüş keçirildi
15.02.2024 09:36
Ekspert Şurasının növbəti iclası keçirilib
14.02.2024 09:24
VI Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu Təşkilat Komitəsinin iclası keçirilib
06.02.2024 16:54
Tanınmış şair Baba Vəziroğluna “Şərəf” ordeni təqdim olunub
05.02.2024 13:57
Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində qobelen ustası Adil Şıxəliyevin “Vətənim mənim” sərgisi açılıb
02.02.2024 14:42
Mədəniyyət naziri Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti ilə görüşüb
01.02.2024 17:53
Mədəniyyət naziri Adil Kərimli üçüncü “Yüksəliş” müsabiqəsinin qalibləri ilə görüşüb